قانون- عليرضا فلاح/ وكيل پايه يك دادگستري
براساس ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی، ایجاد مزاحمت با تلفن یا دستگاه های مخابراتی دیگر جرم تلقی شده و هرکس به قصد ایجاد مزاحمت تماس برقرار کند، قانونگذار آن را جرم می داند به تازگي با گسترش روابط اجتماعی از طریق شبکه های اجتماعی، دامنه جرم انگاری این مجازات بسیار وسیع‌تر از گذشته است؛ بنابراین با تلقی شبکه های وایبر ، واتس اپ ، تلگرام ، فیس بوک، فیس تایم و سایر موارد به‌عنوان جرایم مخابراتی، هرکس با استفاده از این امکانات ایجاد مزاحمت كند مجرم تلقی می شود اما اگر این مزاحمت همراه با عناوین مجرمانه دیگري باشد به‌عنوان مثال تهدید ، فحاشی وسایر جرایم ، قانونگذار با تعیین تکلیف این امر در ماده ۸۶۷ قانون مجازات اسلامی سال ۹۲ وجاری دانستن ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی برای جرایم مورد نظر تعیین تکلیف كرده است؛ بنابراین علاوه بر قانون خاص شرکت مخابرات ، مقررات قانون مجازات اسلامی نیز برای مرتکبان به این جرم اعمال خواهد شد اما منظور از قوانین خاص شرکت مخابرات چیست ؟ براساس ماده واحده قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون تاسیس شرکت مخابرات ، هرکس با وسیله مخابراتی به صورت عمد و با سوء نیت ارتباط دیگری را مختل کند، برای بار اول ارتباط تلفنی او به مدت یک هفته همراه با اخطار کتبی قطع می شود. تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه‌های مربوطه دانسته شده وبرای بار دوم قطع ارتباط به مدت سه ماه تعیین شده است وبرای سومین‌بار قطع دایم را در پی خواهد داشت ؛ بنابراین برای فرد متهم مطابق قانون مخابرات ، مجازات خاص در نظر گرفته شده ومطابق قانون مجازات اسلامی نیز علاوه بر آن حبس و جزای نقدی وحتی شلاق در نظر گرفته شده است. تعیین نوع مجازات و میزان آن با توجه به شدت و ضعف عمل ، قصد متهم ، آثار و شرایطی که جرم در آن واقع شده بنا به نظر قاضی صادر کننده، حکم متفاوت خواهد بود .
نحوه شکایت از مزاحم تلفنی ساده و یا همراه با تهدید و فحاشی و... این است که شخص با نوشتن شکایت به دادسرای محل وقوع جرم اعلام شکایت می کند، دلایل خود را شامل پرینت تلفن ،پرینت پیام ها ،شهادت شهود و هر دلیلی که می‌تواند ارائه بدهد در اختیار دادسرا قرار می‌دهد، بازپرس یا دادیار رسیدگی کننده دلایلی را که نیاز به استعلام داشته باشد، مورد استعلام قرارداده و پاسخ آن را ضمیمه پرونده می کند و پس از احراز جرم، پرونده را به دادگاه می‌فرستد تا کیفر ومجازات آن تعیین شود.در مورد جرایمی که در شبکه های اجتماعی رخ می‌دهد، دادسرای جرایم امور رایانه ای در تهران تاسیس شده و به تمام مواردی که شخص براساس این قانون متهم شناخته شود، رسیدگی م‌كند؛ جرایمی مثل سرقت وکلاهبرداری مرتبط با رایانه ، جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی ، هتک حیثت ونشر اکاذیب و... رسیدگی کرده وپس از بررسی و احراز واقع، قرار لازم را صادر می کند و در صورتی که دلایل احراز جرم کافی باشد، پرونده را برای تعیین مجازات به دادگاه می فرستد.در هر دو مرجع رسیدگی ، یعنی دادسرای عمومی و جرایم رایانه ای ، به همین صورت عمل شده و پس از رسیدگی در دادگاه بدوی حکم صادر می شود. این حکم به طرفین ابلاغ می شود و هریک از آن‌هاکه دادنامه را به نفع خود نمی داند، می‌تواند در مدت 20 روز به آن اعتراض كند؛ پس از اعتراض پرونده به دادگاه تجدیدنظر استان ارجاع می شود ودادگاه تجدیدنظردوباره به موضوع رسیدگی و براساس نظر خود رای قطعی را صادر مي‌كند .بنابراین باید بدانیم اگر کسی از طریق پیامک یا شبکه‌های اجتماعی ایجاد مزاحمت كرده یا هر مطلب غیر‌واقعی را منتشر كند که هتک حرمت و حیثیت اشخاص را فراهم كند، جرم تلقی شده ومتضرر از آن می‌تواند مجازات مرتکب را به حکم قانون از محکمه درخواست‌كند؛پس ضروری است در نوشتن ، نشر واظهارنظرهای خود در شبکه های اجتماعی ومخابراتی دقت بسیار داشته باشیم . لازم به ذكر است این جرم به گونه دیگری نیز می‌تواند تحت پیگرد قرار بگیرد وچون طبق قانون در باب اتهام وافترا اگر شخصی اقدام به انتشار مطلب کذب (نشر اکاذیب) به قصد ضرر زدن ویا تشویش اذهان عمومی در جمع یا از طریق رسانه به دیگری كند، به حبس از دو ماه تا دو سال ویا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود؛ پس می‌توان شبکه های اجتماعی را رسانه تلقی كرد و این مجازات را نیز به آن تسری داد .